Biografi Tokoh Revolusi Dan Guru Tafsir Al-Qurʾān ʿUbayd Allāh Bin Islām Al-Sindhī

Lampiran 2

Biografi Tokoh Revolusi Dan Guru Tafsir
Al-Qurʾān ʿUbayd Allāh Bin Islām Al-Sindhī

ʿUbayd Allāh bin Islām al-Sindhī dilahirkan pada tahun 1289H/1862M di kampung Jiyanualī, Madirit, Sialkūt. Ibu dan bapa beliau dari keluarga Singh. Setelah dewasa, pada tahun 1295H/1868M beliau mulai belajar ilmu dan menumpu kepada ilmu riaḍī termasuklah ilmu hisab, algebra, geometri dan sejarah India sebagai tambahan kepada sukatan yang diajar di pusat pengajian.
Beliau amat gemar membaca apa sahaja buku yang didapati. Dengan pertolongan Allāh, beliau memperolehi sebuah buku yang berjudul Tuhfat al-Hindi yang ditulis oleh Shaykh ʿUbayd Allāh, seorang yang bermazhab Berhaman yang telah memeluk Islām pada tahun 1301H. Beliau sentiasa membaca buku itu sehingga Allāh memberi beliau kefahaman dan ditaufikkan beliau untuk mengiktiraf kebenaran Islām. Lalu beliau meninggalkan negaranya secara senyap dan melahirkan keislamannya di Sindh. Beliau menamakan dirinya ʿUbayd Allāh seperti nama pengarang kitab Tuhfat al-Hindi. Kemudian beliau pergi berjumpa Sayyid al-ʿAriffīn Al-Ḥāfiz Muḥammad Siddīq, semoga Allāh bersihkan rahsia beliau. Dan beliau mengadakan sumpah setia dengannya pada tahun 1305H. Dan Sayyid al-ʿAriffīn telah mengajar beliau kalimah tauhid.
Setelah beliau menunaikan hajatnya iaitu berzikir dan berfikir dalam majlis Sayyid al-ʿAriffīn, beliau mula menumpukan kepada ilmu-ilmu syarak dan asas-asasnya. Beliau belajar daripada sebahagian dari guru-guru Maltan asas ilmu ṣāraf dan nahu. Kemudian beliau berpindah ke Dar al- ʿUlūm, Deobandī pada bulan Ṣafar tahun 1306H. Kemudian beliau menumpu kepada kitab-kitab ilmu mantiq  dan ilmu falsafah. Dan beliau pergi ke Kampūr dan Rampūr. Di sana beliau belajar ilmu mantiq dan falsafah daripada murud-murid Mufti Lutfillāh dan Al-Faḍil Al-Muḥaqqiq ʿAbd al-Ḥaq Al-Khairī Abādī. Untuk tujuan itu beliau menghilangkan diri selama enam bulan dari Madrasah Deoband. Kemudian beliau kembali semula ke Deoband pada bulan Ṣafar tahun 1307H.
Setelah beliau selesai belajar kitab-kitab falsafah, beliau menumpu perhatian kepada ilmu uṣūl fikah. Beliau belajar asas lilmu itu daripada para guru di Dar al-ʿUlūm, Deobandī. Antara guru-guru itu ialah Shaykh Abū Taib Al-Ḥāfiz Aḥmad bin Shaykh al-Islām Mawlānā Maḥmūd Qāsim Deobandī. Beliau belajar daripada Shaykh al-Hind Mawlānā Maḥmūd Ḥasan Deobandī kitab fikah Hidayah dan Mutawwal dan Tafsir Baiḍāwī.
Beliau sentiasa merujuk segala kemusykilan dalam syarah Muwaqīf, Musallamī Al-Thubuth dan Itqān.
Pada bulan Shaʿban 1307H, setelah tamat peperiksaan, para guru di Dar ul-ʿUlūm telah memperkenankan beliau. Antaranya, Shaykh Syed Aḥmad al-Dihlawī. Mereka menyaksi kejayaan beliau berada ditahap kemuncak yang tidak boleh dicapai melainkan oleh satu atau dua orang dalam sejarah Dar al-ʿUlūm. Pada tahun yang sama, semasa beliau sedang belajar, beliau mengarang sebuah buku berjudul Marasid al-Wusulī ila Maqasid al-Uṣūlī. Beliau meringkaskan dalam kitab itu kitab Musallamī Al-Thubuth dan melampirkan bersama-samanya huraian Ibn Ḥumam dan syarah Mukhtaṣar oleh ʿAḍud dan selain daripada kedua-duanya. Setelah beliau menunjukkan bukunya kepada gurunya Shaykh al-Hind, gurunya amat memujinya dan dipakaikan kepadanya pakaiannya beberapa kali.
Setelah beliau selesai menulis kitab-kitab uṣūl dan ilmu kalam, beliau menumpu kepada kitab-kitab guru kepada gurunya iaitu Shaykhul Islām Mawlānā Maḥmūd Qāsim al-Nanutawī al-Deobandī. Dari tahun 1308H, beliau menumpu dan belajar ḥadīth dan membaca kitab Jamiʿ Termidhī daripada Shaykh āl-Hind, dan belajar Sunan Abū Dāʾwūd daripada gurunya Rashid Aḥmad. Pada akhir tahun itu beliau telah mendapat ijazah umum daripada Shaykh al-Hind.
Shaykh menyebut dalam kitab Al-Tamhīd: “Antara pesanan Shaykh al-Hind yang aku faham dan aku ingat ialah jangan bertengkar dan menentang pengarang kitab sunnah yang utama tentang ḥadīth-ḥadīth yang mereka katakan ṣaḥīḥ. Dan jangan hiraukan golongan ahli ḥadīth yang kemudian yang banyak menimbulkan keraguan dalam masalah itu. Utamakan tatbik dan menggabung, dan jangan menyokong satu pihak, dan bulatkan tekad memahami ḥadīth-ḥadīth peringkat pertama iaitu Muwaṭṭāʾ, Ṣaḥīḥ Bukhārī dan Ṣaḥīḥ Muslim; dan ḥadīth peringkat kedua iaitu Sunan Termidhī, Abū Dāʾwūd dan Nasāʾī. Jika perlu ambillah sebagai tambahan dari Musnad Imām Aḥmad.
Dalam huraian ḥadīth, berpeganglah dengan Fatḥ ul-Bārī, kemudian rujuklah Ḥujjat Allāh al-Bālighah”.
Setelah selesai belajar secara sistematik selama tiga tahun, yang merujuk kepada kebijaksanaannya yang sempurna dan fikirannya yang tajam, beliau mahu pergi menemui guru tarikatnya, iaitu Sayyid al-ʿAriffīn al-Sindhi, tetapi gurunya telah meninggal dunia sebelum beliau sempat menemuinya kira-kira 10 hari. Maka dukacita beliau bertambah. Namun demikian, beliau menumpu kepada sahabat gurunya yang khusus iaitu Mawlānā Abū Siraj @ Ghulam Muḥammad al-Dinpūrī dan Mawlānā Abū al- Ḥasan Taj @ Maḥmūd Al-Amrūtī al-Sindhī untuk mendapat pendidikan zahir dan batin.
Beliau menetap di Amrūt di wilayah Sindh selama 10 tahun (1308-1319)H dan Shaykh al-Amrūtī telah membangunkan pusat pengajian agama dan perpustakaan yang besar yang beliau kumpulkan di situ pelbagai kitab yang jarang terdapat. Di situlah beliau mengajar dan mengarang.1
Selepas tujuh tahun, iaitu pada tahun 1315H, beliau kembali menemui Shaykh al-Hindī dan menunjukkan kepadanya sebahagian dari karyanya dan merujuk kepadanya juga dalam menghuraikan pelbagai kemusykilan dan belajar daripadanya sebahagian dari kitab-kitab ḥadīth bersama Musnad Imām Aḥmad dan Maʿān  al-Āthār oleh Tanṭawī, dan MuwaṭṭāʾImām Mālik dengan riwayat al-Imām Yaḥyā dan riwayat Imām Muḥammad dan kitab Āthār oleh Imām Muḥammad. Tiada siapa pun berkongsi dalam pembelajaran itu sama ada membaca atau mendengar.
Kemudian beliau kembali ke Sindh kali kedua dan menumpu fikiran untuk mengasaskan cawangan bagi Dar al-ʿUlūm. Beliau telah menghadapi pelbagai masalah di situ sehingga Allāh memberi kemudahan kepadanya dalam perkara itu pada tahun 1319H. Beliau telah mengasaskan pusat pengajian Dar al-Rashad di Birjahanda, sebuah kampung di daerah Madirit, Hyderabad, Sindh dengan kerjasama Al-Muḥaddith al-Sayyid Abī Turab Rushd Allāh Sahib al-Ilmī.
Sekumpulan ahli ilmu telah belajar daripadanya kitab-kitab ḥadīth, tafsir dan yang berkaitan dengan kedua-duanya.2 Beliau terus belajar falsafah Imām Walī Allāh al-Dihlawī sebagaimana kebiasaannya sebelum itu di Madrasah ʿAmrūt di Sindh. Para pelajar yang lulus dari Madrasah Dar al-Rashad ini mampu menyebarkan ilmu di bawah pimpinan Al-Muḥaddith Abī Turab. Shaykh diarah oleh Shaykh al-Hind supaya menetap di Dar al ʿUlūm pada tahun 1327H. Beliau menerima arahan gurunya, dan setelah sampai di Dar al-ʿUlūm beliau menubuhkan satu petubuhan yang dinamakan Jamʿiyah Al-Anṣār. Kegiatan utama petubuhan ini ialah mengumpul ahli-ahli ilmu agama, merancang dan menyusun untuk menyempurnakan kegiatan yang menepati syarak untuk dua kumpulan  yang keluar dari madrasah agama atau mana-mana pusat pengajian. Pertubuhan ini juga mengumpul modal untuk menerbitkan majalah ‘Hilal Merah’ yang juga diterbitkan dalam majalah-majalah. Sila anda rujuk di sana.
Shaykh terlibat dalam kegiatan itu selama empat tahun. Apabila kerajaan British mengarahkan sekutu-sekutunya dari kalangan orang India berpindah dari Culcutta ke Delhi, maka persatuan-persatuan politik telah berhimpun di markas baru di Delhi. Maka guru kami yang alim menetap di Delhi dengan arahan Shaykh al-Hind pada tahun 1331H, dan beliau mengasaskan sebuah organisasi bernama Nazarat al-Maʿārif Al-Qurʾān niyyatī dan beliau mengajar Al-Qurʾān di situ mengikut cara iktibar melalui uṣūl Al-Fawz Al-Kabīr oleh Shāh Walī Allāh Dihlawī. Beliau membaca Ḥujjat Allāh al-Bālighah oleh Shāh Walī Allāh dengan teliti mengikut keadaan politik semasa.
Pertubuhan itu juga disertai oleh pemimpin Muslim Hindi seperti Nuwab dan Qarul Mālik dari ʿAligar dan Hakim Masihu Al-Mālik Muḥammad Ajmal Khān dari Delhi. Di sana juga telah berkumpul para ʿulamāʾ agama yang muda dan pemimpin politik umat Islām; tetapi apabila berlaku peperangan dunia pada tahun 1333H, Shaykh al-Hind mengarahkan Shaykh berpindah ke Kabūl pada tahun 1333H dan Madrasah Nazarat al- Maʿārif dan Dar al-Rashad ditutup di Sindh mengikut arahan kerajaan Inggeris pada masa itu.
Maka Shaykh merantau dengan amat sukar sekali dari Delhi ke Sindh, kerana kerajaan Inggeris amat kuat mengintip; tetapi dengan limpahan kurniaan Allāh dipermudahkan perjalanan dari Sindh ke Kabūl pada tahun 1333H.
Shaykh menetap di Kabūl selama tujuh tahun. Beliau menubuhkan persatuan politik orang Islām berdasarkan sistem ketenteraan. Maka wujudlah kekebasan yang menyeluruh di Afghanistān dari hasil usahanya yang diberkati. Persatuan itu tidak kekal lama.
Selepas perdamaian antara puak yang bertelagah iaitu antara British dan Afghanistān, sukar bagi Shaykh untuk menetap di Kabūl. Maka Shaykh mahu keluar dari Afghanistān dan pergi Ke Istanbūl pada tahun 1340H.
Shaykh amat gemar melihat suasana di Timur Tengah sedangkan pihak Barat (Russia) menutup jalan kepadanya. Beliau berunding dengan wakil Sosialis Russia. Mereka menyambut baik dan membantunya untuk memberi laluan apabila beliau melalui sempadan Russia dan menyeberangi sungai Jihun. Setelah Shaykh memasuki Russia, beliau dipandang sebagai seorang ʿalim yang baru yang membangun di atas asas-asas yang baru. Sekalipun beliau mendapat kesan dari keazaman yang tinggi untuk membangun kerajaan baru, di samping itu kasih dan kerinduannya kepada Islām dan imannya dan akidahnya dengan Allāh Taʿālā telah bertambah.
Di Moscow, Shaykh bertemu dengan banyak pemimpin sosialis dan mengkaji prinsip-prinsip mereka. Beliau dapati penyatuan (tauhid) dan Islām masih kekal di Moscow, kerana beliau melihat Islām dan pemikirannya kebiasaannya lahir dari revolusi. Inilah Islām yang tinggi yang dilihat dari revolusi mereka. Bukannya Islām yang dilihat melalui contoh yang diamalkan di India yang berpecah kepada beberapa pemerintah [atau sultan di setiap negeri]. Pada masa itu beliau dapati beberapa kesulitan mengadakan kerajaan Islām di samping sultan-sultan yang menguatkuasakan undang-undang mereka sendiri di setiap negeri.
Kemudian Shaykh meninggalkan Moscow dan pergi ke Turki. Pada zaman itu Turki di bawah pemerintahan Mustafa Kamal Ataturk. Mustafa Kamal sibuk membangun Turki baru dan mengabaikan empayar Islām. Beliau melaksanakan dan mempopularkan perlembagaan Switzerland. Beliau menghapuskan sebarang bentuk wakaf, menutup semua pusat pengajian agama dan mengubah bentuk tulisan ʿArab.
Shaykh tinggal di Turki selama beberapa tahun dan menyaksikan revolusi itu dengan matanya sendiri. Kami tidak tahu apakah kesan dari peristiwa-peristiwa itu yang terlekat di hati; tetapi beliau tidak termasuk dalam kalangan orang yang melihat sesuatu yang dibenci dan memejamkan mata; dan tidak juga sebagai orang yang tidak melihat sesuatu serta mengandaikan sesuatu itu tiada pada asalnya. Malah Shaykh sering melihat pelbagai peristiwa yang berlaku itu dan sebab-sebabnya dengan pandangan mata hati batin.
Kemudian setelah Shaykh melihat revolusi Russia dan revolusi Turki, beliau menyambungkan ke markas Islām iaitu Mekah yang diagung-agungkan melalui ujian yang bernilai. Kerja terpenting yang beliau lakukan di Mekah ialah menumpu kepada pendidikan dan pengajaran.3   
Dan telah sampai kepada beliau pelbagai kitab daripada kawan-kawannya orang ʿArab dan India. Beliau mengkaji dan mengajar pelbagai golongan pelajar ʿArab dan India dan Jawi dan lain-lain. Dalam tempoh beberapa tahun itu beliau menatap karya Imām Walī Allāh al-Dihlawī secara menyeluruh beberapa kali dan menatap sejarah India dan sejarah umat Islām secara kritikal dan dengan analisis yang mendalam. Semasa Shaykh tinggal di Ḥijāz, beliau sentiasa berfikir tentang pengasingan diri dalam kehidupan masa depan. Pada masa itu beliau menyusun pemikiran keagamaan dan politik. Beliau yakin pengakuan yang mendalam tidak menggoncangkan kebenaran pemikiran yang mendalam itu. Beliau mahu supaya pemikiran itu diguna pakai oleh anak bangsanya. Maka Shaykh terpaksa membendung pelbagai ikatan dan ketetapan pemerintah Inggeris yang menjajah supaya beliau mendapat kebenaran untuk kembali ke India dan mengajar anak bangsanya semua pemikirannya yang disusun dan telah teruji selama 24 tahun. Inilah antara sebab beliau kembali ke India pada akhir hayatnya.
Pada 7 Mac, 1939M, setelah beliau menetap di pinggir Karachi, beliau mula menyebarkan pemikirannya tanpa berundur. Maka antara kata-katanya:
“Bahawa mahligai yang menjulang tinggi yang kamu anggap lebih tinggi daripada cakerawala tidak selamat dari penguasaan masa; dan tamadun kamu, keluarga kamu, pemikiran-pemikiran kamu, politik kamu terpaksa diberhentikan. Jika kamu mahu menjadi seorang Islām yang hakiki kamu hendaklah memahami hakikat Islām. Para pentadbir kamu sentiasa berbangga diri, pemerintah kamu mengikuti keinginan mereka. Orang berhajat, orang fakir dari kalangan kamu mengikuti cita-cita, angan-angan dan andaian. Oleh itu perbaikilah diri kamu. Jika tidak, zaman tidak kekal mengiringi kamu. Hendaklah kamu bersikap adil. Jika tidak kamu terhapus dari bumi”.
Secara ringkasnya, sepanjang hidupnya, beliau sentiasa mengkaji dan merindui dan mempunyai keazaman. Beliau menghabiskan umurnya dalam semangat kesungguhan yang tinggi. Setelah beliau berumur 70 tahun, beliau dapati kebanyakan belia (golongan muda yang berpendidikan) mempunyai semangat yang kental dan berhemah. Kadang-kadang mereka berada di pusat pengajian seperti Bait al-Ḥikmah Jamʿiyah Milliyyah di Delhi bersama-sama para pelajar dan mengajar mereka. Mereka tidak berfikir untuk berehat, makan dan minum, tidak pedulikan kesejukan yang melampau yang mengkakukan dan kepanasan yang mendahagakan. Apabila seseorang datang kepada Shaykh pada waktu malam untuk belajar sesuatu daripadanya, mereka bermalam bersama-samanya sambil berbincang sepanjang malam, tidak ternampak tanda-tanda jemu dan hilang minat.
Kadang-kadang kamu dapati dia sibuk mengajar dan menyampai pengajaran di padang-padang di Sindh di kamping Bir Jahandah. Kadang-kadang kamu dapati beliau berbincang dengan para sahabat untuk membeli tanah di sana bagi membangun Bait al-Ḥikmah. Pada waktu itu dia tidak mampu untuk tujuan itu. Mereka membina rumah diperbuat dari jerami dan tinggal di dalamnya dan menyampaikan pengajaran kepada para penuntut. Inilah gambaran hemah mereka yang tinggi. Mereka terpimpin untuk bersaing. Begitulah keadaan iman mereka yang kuat hingga akhir hayat mereka.
Syeikh sentiasa bertekad dengan amalan yang difahami sehingga dia didatangi ajal pada 21 Ogos 1944M dan kembali kepada Tuannya dalam keadaan saling meredai.
Al-ʿAllāmah (yang banyak ilmu) yang besar iaitu Mūsā Jar Allāh, telah menulis himpunan bagi tafsir ini (Ilhām Al-Raḥmān) telah menulis surat kepada Shaykh Muḥammad Sindhī Al-Madanī tentang kematian Shaykh ʿUbayd Allāh al-Sindhī. Dalam surat itu beliau menyebut: “Imām yang berjuang, berijtihad ʿUbayd Allāh al-Sindhī telah menerima seruan Allāh dan kembali kepada Tuannya dengan penuh keredaan dan diredai dengan jiwa yang tenang. Semoga Allāh memasukkan beliau ke dalam golongan hambaNya dan ke dalam syurgaNya, sebagaimana terdapat pada ayat dalam surah Al-Balad mengikut akidah Al-Imām Sindhi, golongan hambaNya itu ialah al-Malaʾ al-aʿlā. (Masuklah ke dalam golongan hamba-hambaKu iaitu al-Malaʾ al-aʿlā dan masuklah ke dalam syurgaKu). Kemudian dalam surah Ṣād, ayat 69:

“Tiadalah bagiku sebarang pengetahuan tentang al-Malaʾ al-aʿlā, semasa mereka bersoal jawab”. (Surah Ṣād: ayat 69).

Dan al-Malaʾ al-aʿlā itu dinamakan Ḥaẓīrat al-quds oleh al-Imām Shāh Walī Allāh al-Dihlwī. Berakidah dengan Ḥaẓīrat al-quds merupakan asas utama dalam falsafah Shāh Walī Allāh al-Dihlwī dan tugas ‘akal kesepuluh’ dalam falsafah Yunani.
Setiap limpahan daripada Allāh di ʿālam kemanusiaan ini turun dari ʿArash Allāh dengan perantaraan Ḥaẓīrat al-quds. 
Mūsā Jar Allāh berkata: Aku amat kenali Al-Imām Sindhī. Aku melihat beliau kali pertama semasa beliau datang ke markas Bolshevik, Moscow pada masa kemasyhuran Lenin sebagai ketua Bolshevik. Beliau dikerumuni oleh para pemimpin negara Russia. Pihak pemerintah amat menghormati Imām Sindhī dan mereka mengambil faedah dan mengambil suluhan dari pemikiran beliau dan kenyataan beliau dari pemikirannya. Pihak pemerintah telah mencetak sebahagian dari petunjuknya dalam bahasa Inggeris dan masih ada di sisiku salinannya dalam bahasa Parsi.
Aku pergi ke Moscow. Al-Imām sedang mengadap para pengunjungnya yang menziarah sambil belajar. Aku bergaul dengannya beberapa hari. Pada kebanyakan hari, beliau datang ke rumahku pada pagi dan petang. Kemudian aku mengajaknya ke kota Leningrad. Aku memberi tumpuan kepadanya dan pihak pemerintah juga demikian. Maka Al-Imām Sindhī memuliakan aku dan beliau tinggal di rumahku selama dua minggu pada bulan Ramaḍān yang berkat.
Beliau dan para sahabatnya tetap puasa walaupun musafir. Isteriku tetap menyediakan untuk tetamu kehormat pelbagai hidangan makanan dan minuman siang dan malam dan semasa berbuka. Al-Imām Sindhī menghargai hidangan yang berpanjangan dan beliau dikelilingi oleh para sahabat. Pada sebahagian hari, dia didatangi oleh tokoh-tokoh ʿulamāʾ Russia yang menziarah dan bersahabat dengan beliau.
Al-Imām Sindhī dan para sahabatnya melihat di Ibu Kota (Moscow) setiap perkara yang dilihat oleh para pelancong dan beliau melihat banyak perkara yang tidak dilihat  melainkan oleh sebilangan kecil orang.
Selama dia berada di rumahku, aku tidak berpisah daripadanya melainkan semasa rehat dan semasa dia bersama-sama sahabatnya. Oleh itu aku memang mengenali beliau dan aku dapati beliau bermazhab Ḥanafī yang Ḥanīfī yang ikhlas dalam agamanya. Aku tidak dapati tanda-tanda bangga diri dalam ibadatnya dan tiada keberatan dalam cara hidup dan percakapannya. Aku dapati beliau seorang mujtahid dalam ilmu dan seorang pejuang yang benar-benar gigih dalam pergerakannya dan aktivitinya. Beliau mempunyai cita-cita yang besar, keimanan yang kuat dan mengharapkan kejayaannya.
Beliau meninggalkan Russia pada tahun 1923M. Kemudian aku bertemu beliau di Istanbūl pada tahun 1926M. Aku melihatnya di Tanah Haram banyak kali dan aku bersahabat dengan beliau di Mekah beberapa bulan. Aku ingat dengan teguh cita-cita beliau dalam tafsiran Al-Qurʾān al-karīm mengikut falsafah Al-Imām Walī Allāh al-Dihlawī. Dengan peluang yang amat penting ini aku telah menumpu kepada pemikiran beliau dalam hal-hal kemasyarakatan dan tujuan-tujuan hikmah dalam kitab yang mulia. Pada sebahagian masa beliau berkata: ‘Kami mampu mensabitkan firman yang Maha Besar:

Katakanlah: “Wahai sekalian manusia! Sesungguhnya aku adalah Pesuruh Allāh kepada kamu semuanya”, (Al-Aʿrāf: 158).

Dalam muktamar agama-agama, bagi setiap agama berpegang dengan kitabnya, apabila kami tafsirkan kitab Allāh yang mulia dengan falsafah Imām Shāh Walī Allāh”.
Dengan kematian seorang ʿalim yang besar ini benua India dan negara-negara Islām seluruhnya telah ditimpa bencana. Wajib ke atas umat yang mulia, kepada para ʿulamāʾnya, para pemimpinnya, para jutawannya, pemerintahnya supaya menghidupkan cita-cita Al-Imām Sindhī dengan cara menghidupkan ingatan kepada Al-Imām Sindhī melalui amalan dengan pimpinan kitab yang mulia. Allāh berfirman:

Sesiapa yang beramal ṣāliḥ, bekerja baik dari kalangan lelaki dan perempuan dan dia beriman, nescaya Kami hidupkan dia sebagai kehidupan yang baik. (Al-Nahl: ayat 97).

Sila anda fahami dan akan datang huraian tambahan di atas tafsiran ini, dan kumpulan tafsir al-ʿAllamah Mūsā Jar Allāh dan kepada karya-karya dalam jilid kedua. Inshāʾ Allāh.4

Nota

1 Dalam tempoh itu ramai orang yang mendapat faedah daripadanya. Yang utama daripada mereka ialah Al-Allāmah ʿAbd al-Wahab Al-Qalājī Al-Sindhī. Beliau belajar daripada Shaykh kitab Tauḍīh dan Talwīh dan Hidayah dan lain-lain. Beliau adalah satu dari tanda-tanda kebesaran Allāh daripada sudut ketajaman fikiran.
Dalam bidang pengumpulan pelbagai ilmu, beliau merupakan lautan yang berombak yang tidak berpantai. Aku banyak mengambil faedah daripada beliau dalam pelbagai masalah ilmu. Pujian kepada Allāh di atas perkara seperti itu.
2 Saya kata, dipusat pengajian Dar al-ʿUlūm ini telah belajar daripadanya ramai ʿulamāʾ. Antara mereka ialah Al-ʿAllāmah al-Muḥaddith Al-Shaykh ʿAmid ʿAlī al-Sindhī dan ahli tafsir pada zaman itu iaitu Mawlānā Muḥammad ʿAlī al-Sindhī al-Lahurī, dan Shaykh al-Muwahid penghapus bidaah, iaitu Sayyid Biauddīn yang berilmu dan ahli tafsir yang muḥaqqiq Shaykh ʿAbd Allāh al-Gharī al-Sindhī dan yang beramal dengan ḥadīth iaitu Shaykh Muḥammad Akram al-Hālaj dan Al-Mawlā Al-Muftī ʿAbd al-Qadir Al-Sindhī dan lain-lain.
Aku telah dengar berita daripada Ṣāhib al-Faḍilah Mawlānā Al-Sayyid Wahb Allāh yang berilmu, di mana datuknya Al-Muḥaddith Abī Turab, sekalipun beliau menduduki martabat pertama dalam ilmu naqlī, tetapi beliau telah belajar daripada Al-ʿAllāmah Sindhī kitab Sullam il-ʿUlmu dalam ilmu mantiq. Dan aku dengar daripada guruku Al-ʿAllāmah al-Kaurai al-Sindhī, beliau belajar juga daripada Al-ʿAllāmah al-Sindhī sebahagian dari terjemahan Al-Qurʾān dan lain-lain.
Selepas Mawlānā Sindhī kembali dari Mekah dan menetap di Dar al- Rashad, para ʿulamāʾ Sindh telah belajar daripada beliau juga, seperti Shaykh ʿAlī Muḥammad Kakibuta dan Al-Mawlā Al-Bahith iaitu Abd al- Ḥaq al-Rabbānī dan Al-ʿAlim al-Jalilu al-Ḥafiz Muḥammad Khalīl dari Sindh, dan hamba yang ḍaif Abū Saʿīd Ghulam Mustafa Al-Qāsimī dan lain-lain.
3 Penulis berkata, Shaykh kebiasananya mengajar di dalam dan di luar Masjid al-Ḥarām. Ramai ʿulamāʾ besar telah belajar daripada beliau kitab-kitab ḥadīth, terjemahan Al-Qurʾān, falsafah Al-Imām Shāh Walī Allāh al-Dihlawī dan lain-lain. Antara mereka ialah Al-ʿAllāmah Mūsā Jar Allāh yang menyusun tafsir Al-Qurʾān ini; Shaykh Muḥammad ʿAbd al-Razzāq dari keluarga Hamzah, Shaykh Muḥammad Nūr Murshidī al-Makkī, Shaykh ʿAbd al-Wahab al-Dihlawī, Shaykh ʿAbd al-Ẓahir Abū Al-Samhī, Shaykh Sulaymān Al-Ḍiaiʾ mudir Maktab al-Ḥarām, Shaykh Muḥammad Sindhī al-Madanī dan Shaykh Muḥammad Al-Tawaijīrī dan lain-lain.
4 [Rujukan: Ilhām Al-Raḥmān, Mūsā Jar Allāh, halaman 336 – 344], n.d. Tafsir ini disusun oleh Abū Saʿīd Ghulam Mustafa al-Qāsimī bin al-Ḥafiz al-Haji Muḥammad Al-Sindhī].
Like & share